De wind waait

De wind waait ï ¿½ Studio Ghibli

De afspraak in Italiaanse bioscopen is voor de dagen 13 - 14 - 15 - 16 september 2014, maar in de VS en Japan werd vorig jaar Miyazaki's speelfilm (misschien de laatste volgens de regisseur) geproduceerd door Studio Ghibli vertoond. Gezien de enorme echo die de werken van Miyazaki gewoonlijk hebben in Italië, wordt ook een groot succes verwacht van deze zoveelste animatie, waar geen gebrek is aan reflecties over de menselijke conditie, over natuurlijke en door de mens veroorzaakte tragedies.

Het verhalende verhaal begint met een jonge Jiro Horikoshi, een kind met ernstige bijziendheid, dat ervan droomt jachtpiloot te worden. Liggend in zijn bed droomt hij ervan om met een heel snel vliegtuig te vliegen, maar kort daarna wordt het vliegtuig aangevallen en stort neer. Jiro wordt wakker. In een andere droom ontmoet hij Gianni Caproni, een Italiaanse luchtvaartingenieur die hem voorstelt vliegtuigen te bouwen in plaats van ze te besturen, omdat de piloten bijna nooit terugkeren. Jiro ontdekt zo zijn ware roeping en gaat techniek studeren in Tokio. Tijdens de reis ontmoet hij een piepjonge Nahoko Satomi, met wie hij de beroemde uitspraken van de dichter Paul Val ry reciteert: "De wind stijgt, we moeten proberen te overleven", wat dan de ware essentie van de hele film zal zijn.

Plotseling vernietigt een grote aardbeving, die van Kanto in 1923, velden, heuvels en huizen. De trein stopt. Mensen vluchten. Dorpen vliegen in brand. De meid van Nahoko verwondt haar been. Jiro steekt haar ledemaat of zijn kompas in en vergezelt de twee vrouwen naar hun dorp. De jongen vertrekt zonder aanwijzingen achter te laten om hem op te sporen. Terug in Tokio vindt hij zijn instituut in brand en zijn collega's die de boeken proberen te redden. Een scène die even emblematisch als ontroerend is. De jongen legt zich voortdurend toe op zijn studie en verwaarloost ook het gezin, maar het is het waard, want het is een voortreffelijkheid. Na zijn studie ging hij werken voor Mitsubishi en later naar Duitsland, waar hij begreep wat Japanse jagers missen en hoe ze hun technologieën konden verbeteren. Ondertussen is hij echter getuige van een Gestapo-inval, die zijn bestendigheid in Duitsland in gevaar brengt.

Jiro blijft zich onophoudelijk inzetten op het werk totdat hij promotie krijgt waardoor hij een gevechtsvliegtuig voor de marine kan ontwerpen. Het project mislukt echter. Jiro, troosteloos, gaat een paar dagen vakantie doorbrengen in het geïsoleerde toeristenoord Karuizawa. Terwijl ze over een heuvelpad loopt, schildert een jong meisje onder een parasol. Op een bepaald moment een ruisende wind komt op en de paraplu ontsnapt aan de greep van de vrouw. Een paar meter onder de jonge vrouw, op hetzelfde pad waar Jiro loopt, is de vader van het meisje, maar hij kan de paraplu niet pakken die alleen vast komt te zitten in Jiro's handen, die hem teruggeeft aan de man. In het restaurant van het hotel wisselen de twee jongens een paar vluchtige blikken uit. Ze ontmoeten elkaar bij een bron en Nahoko laat zich herkennen, ook al zijn er twee jaar verstreken, ze wil hem graag bedanken voor de tijd van de aardbeving.

Nahoko is ziek, lijdt aan tuberculose, daarom was ze in dat vakantieoord. De ziekte dwingt het meisje tot ziekenhuisopname in een sanatorium in de hoge bergen. Ondertussen wordt Jiro vervolgd door de politie, hiervoor vindt hij onderdak bij zijn supervizier Mr. Kurokawa. Nahoko neemt de trein en gaat naar Jiro, vastbesloten om de laatste paar momenten van haar leven met hem door te brengen. De twee jongens omhelzen elkaar weer in een overdreven stereotiepe scène op het station. Aangekomen bij het huis van Kurokawa, vragen ze het paar met hen te trouwen. De jongens, eenmaal in het huwelijk verenigd, kunnen samenwonen. Maar de vrouw wordt erger, ze moet terug naar de bergen, maar ze wil haar man niet verlaten. Jiro van zijn kant wil zijn ambitieuze projecten niet opgeven.

Tijdens een bezoek van Kayo, de zus van Jiro, die haar medische graad nadert, vertelt hij zijn broer dat de situatie van zijn vrouw echt ernstig is en dat hij haar onmiddellijk naar de bergen moet brengen als hij om haar leven geeft. Jonge echtgenoten veranderen hun beslissingen echter niet. Jiro gaat vervolgens op pad om zijn nieuwe prototype, de Mitsubishi A5M, te testen, een vliegtuig met verrassende snelheid, het nulmodel zal het model zijn dat wordt gebruikt tijdens de Pear Harbor-aanval. Jiro's droom komt uit. Aan de andere kant keerde Nahoko, die voelde dat de dood nabij was, buiten medeweten van iedereen in het sanatorium in de bergen terug. In een laatste droom ontmoet Jiro Caproni opnieuw, aan wie hij zijn frustratie uitdrukt. De finale reserveert een scène met een hoog emotioneel gehalte en een boodschap van hoop.

Ook met deze speelfilm peilt Miyazaki de angsten en dwalingen van de mensheid, en doet dat met donkere grijstinten, zonder ooit het tragische te overschrijden en weg te glijden. Ze zijn stof tot nadenken, input om te redeneren over de ergste fouten van het menselijk ras. Misschien een beetje trage vertelling, maar vol suggesties en historische verwijzingen met grote precisie.

	Originele titel:	Kaze Tachinu
	Natie:	Japan
	Jaar:	2013
	Geslacht:	animatie
	duur:	126 '
	Geregisseerd door:	Hayao Miyazaki
	Productie:	Studio Ghibli
	Distributie:	Lucky Red
	Uitgang :	13 september 2014 in de bioscoop

<