Fantasia is veel meer dan een animatiefilm; het is een echte visuele symfonie die de grenzen heeft doorbroken tussen de klassieke muziekwereld en het innovatieve universum van animatie. Deze anthologiefilm, geproduceerd en uitgebracht door Walt Disney Productions in 1940, markeerde een keerpunt in de animatiefilm en blijft generaties betoveren met zijn harmonieuze samensmelting van beeld en geluid.

Het ontstaan ​​van het project

Geboren uit het idee om het karakter van Mickey Mouse nieuw leven in te blazen door de korte film “The Sorcerer's Apprentice”, evolueerde het Fantasia-project al snel naar iets groters. Walt Disney realiseerde zich samen met Ben Sharpsteen, Joe Grant en Dick Huemer dat de stijgende kosten van de korte film niet konden worden terugverdiend met een simpele korte film. Zo ontstond het concept van een speelfilm die een reeks animatiesegmenten zou combineren met beroemde stukken klassieke muziek.

Technologische en gezonde innovatie

Een van de meest revolutionaire aspecten van Fantasia was het gebruik van Fantasound, een geluidssysteem ontwikkeld in samenwerking met RCA. Dankzij dit werd Fantasia de eerste commerciële film die in stereo werd geprojecteerd, waarmee de basis werd gelegd voor toekomstig surround-geluid. De muzikale leiding die aan Leopold Stokowski werd toevertrouwd en de optredens van het Philadelphia Orchestra maakten de film tot een mijlpaal in de geschiedenis van de cinema.

Ontvangst en culturele impact

Hoewel de film enthousiast werd ontvangen door critici, zorgden economische obstakels in verband met de Tweede Wereldoorlog en de hoge productiekosten ervoor dat Fantasia onmiddellijk kassucces behaalde. Door de jaren heen is de film echter opnieuw geëvalueerd en wordt hij tegenwoordig beschouwd als een van de grootste animatiefilms aller tijden. Het American Film Institute plaatste de film op de lijst van de 100 beste Amerikaanse films en in 1990 werd hij geselecteerd voor bewaring in de National Film Registry van de Library of Congress.

Nalatenschap en vervolg

Fantasia is veel verder gegaan dan zijn filmische incarnatie. Met een vervolg, Fantasia 2000, videogames, attracties in Disneyland en een reeks liveconcerten heeft het werk blijk gegeven van tijdloze vitaliteit.

Het muzikale programma: een visuele en geluidsdans tussen klassiek en fantasy

Introductie en opening

De film opent met een reeks live-actiescènes waarin de leden van het orkest zich tegen een blauwe achtergrond verzamelen en hun instrumenten stemmen in een spel van licht en schaduw. De Ceremoniemeester, Deems Taylor, betreedt het podium en introduceert het muzikale programma dat zal volgen.

Toccata en Fuga in D Minor van Johann Sebastian Bach

In dit segment lost de werkelijkheid op in abstracte beelden. Het orkest, verlicht in blauw- en goudtinten, vervaagt in geanimeerde lijnen en vormen die dansen op het ritme en de klank van Bachs meesterwerk.

De notenkraker van Pjotr ​​Iljitsj Tsjaikovski

Hier wordt muziek de omtrek van een voortdurend veranderende natuur: van zomer tot herfst, tot aan de komst van de winter. Feedansers, vissen, bloemen, paddenstoelen en bladeren bewegen op de tonen van beroemde dansen zoals "The Dance of the Sugar Plum Fairy" en "The Waltz of the Flowers".

De tovenaarsleerling van Paul Dukas

Gebaseerd op Goethe's gedicht "Der Zauberlehrling", toont dit segment Mickey Mouse als een jonge tovenaarsleerling, Yen Sid. Doordrenkt van magie en kattenkwaad, biedt het segment een avontuur waarin de hoofdpersoon merkt dat hij spreuken moet temmen die een eigen leven zijn gaan leiden.

Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky

Een epische visie op de geschiedenis van de aarde en haar vroegste levensvormen, culminerend in het tijdperk van de dinosauriërs. Een visueel verhaal dat verloopt van de vorming van de planeet tot haar evolutie, begeleid door de krachtige soundtrack van Stravinsky.

Intermezzo en ontmoeting met de soundtrack

Na een korte pauze start een jazzsessie het tweede deel van de film. Vervolgens wordt een leuk en gestileerd fragment gepresenteerd dat laat zien hoe geluid op film wordt weergegeven, via een geanimeerd personage dat de soundtrack vertegenwoordigt.

Pastorale Symfonie van Ludwig van Beethoven

In dit segment worden we getransporteerd naar een Grieks-Romeinse mythologische wereld, bevolkt door kleurrijke centauren, harten, faunen en andere figuren uit de klassieke mythologie. Het culmineert allemaal in een festival ter ere van Bacchus, onderbroken door de goddelijke tussenkomst van Zeus.

Dans van de uren van Amilcare Ponchielli

Dit is een komisch ballet in vier delen, elk uitgevoerd door een andere groep dieren, van struisvogels tot nijlpaarden, olifanten tot alligators. Een spectaculaire conclusie vindt alle personages in een hectische dans.

Nacht op de kale berg van Modest Mussorgsky en Ave Maria van Franz Schubert

In het laatste deel, rond middernacht, wekt de duivel Chernabog boze geesten en rusteloze zielen uit hun graven voor een orgie van kwaad en corruptie. Bij het aanbreken van de dag verdrijft het luiden van een Angelus-klok de schaduwen en zingt een processie van monniken het weesgegroet, wat hoop en verlossing brengt.

Productie

In de tweede helft van de jaren dertig bevond Walt Disney zich op een creatief kruispunt. Mickey Mouse, het geanimeerde personage dat Disney beroemd had gemaakt, kende een afnemende populariteit. Met zijn avant-gardistische visie begon Disney een gedurfd idee te koesteren: het combineren van de kunst van animatie met klassieke muziek in een ambitieus project dat een revolutie teweeg zou kunnen brengen in beide werelden.

Tovenaarsleerling Mickey

Het begon allemaal met “The Sorcerer's Apprentice”, een korte film ontworpen als een op zichzelf staand werk met Mickey Mouse in de hoofdrol, geïnspireerd door het gedicht van Goethe en op muziek gezet door Paul Dukas. Disney had het geluk Leopold Stokowski te ontmoeten, directeur van het Philadelphia Orchestra, met wie hij zijn revolutionaire visie deelde. Stokowski bood niet alleen aan om het orkest gratis te dirigeren, maar deelde ook innovatieve ideeën over de kleur van de instrumenten die perfect zouden zijn voor animatie.

De economische problemen van de film

De economische realiteit begon echter op het project te wegen. De productiekosten voor “The Sorcerer's Apprentice” stegen tot onhoudbare cijfers, waardoor Disney en zijn broer Roy, de financiële chef van de studio, overwogen om het project uit te breiden tot een speelfilm. Roy maakte zich zorgen, maar Disney zag een kans: een visueel concert creëren van losse nummers, iets nieuws en van hoge kwaliteit.

De selectie van liedjes

De selectie van nummers voor de nieuwe film, aanvankelijk getiteld ‘The Concert Feature’, werd een samenwerkingsproces waarbij muziekcritici, componisten en insiders van Disney-studio’s betrokken waren. Deems Taylor, een bekende muziekcriticus, werd ingeschakeld om elk segment van de film te introduceren, wat voor een extra laag autoriteit en een fascinerende contextualisering zorgde.

Sommige ideeën werden verworpen en andere werden aangepast. Zo werd een gedeelte gebaseerd op “Cydalise et le Chèvre-pied” van Gabriel Pierné vervangen door gedeelten uit de Zesde symfonie van Beethoven, wat leidde tot een intern debat over de vraag in hoeverre Disney kon afwijken van de oorspronkelijke bedoelingen van de componisten.

De titelwijziging

De titel van de film veranderde van “The Concert Feature” in “Fantasia”, een naam die de ambitie en reikwijdte van het project goed weergaf. Met ‘Fantasia’ wilde Disney iets groters doen dan alles wat hij eerder had gedaan: hij wilde dat de muziek de hoofdrol zou spelen en dat de beelden de muziek zouden dienen, en niet andersom. Het was een gedurfde poging om klassieke muziek naar een breder publiek te brengen, een publiek dat, zoals Disney zelf toegaf, normaal gesproken 'dit soort dingen zou negeren'.

Op deze manier werd ‘Fantasia’ niet alleen een keerpunt in de geschiedenis van de animatie, maar ook een experiment in het presenteren van klassieke muziek in een toegankelijk en boeiend formaat, waardoor een multimedia-ervaring ontstond die vandaag de dag nog steeds ongeëvenaard is.

Fantasia: de Odyssee van distributie – van roadshow tot digitale formaten

Fantasia is een geanimeerd meesterwerk dat de afgelopen decennia heeft geduurd, maar hoe bereikte het de theaters? Laten we de geschiedenis van Fantasia-distributie ontdekken, van de roadshow uit 1940 tot digitale formaten.

Roadshow: De lancering van Fantasia in 1940

In 1940 volgde Walt Disney een onconventionele route voor de distributie van Fantasia. De film werd uitgebracht als een roadshow-attractie in beperkte oplage en maakte zijn debuut in het beroemde Broadway Theatre in New York. Met de modernste Fantasound-faciliteiten werd de film een ​​sociaal evenement, en de vraag naar kaartjes was zo groot dat acht telefonisten werden ingehuurd om aan de vraag te voldoen.

Andere roadshows en commerciële resultaten

Na de opening in New York verwelkomden twaalf andere Amerikaanse steden Fantasia. Ondanks het aanvankelijke enthousiasme zorgden de hoge productie- en installatiekosten van Fantasound ervoor dat Disney de leenlimieten overschreed, wat de financiële situatie van de studio compliceerde.

De Tweede Wereldoorlog: een onverwacht obstakel

Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog onderbrak de plannen voor verdere distributie, vooral in Europa, dat een aanzienlijk deel van de inkomsten van de studio voor zijn rekening nam. Dit vertraagde het commerciële succes van de film verder.

Heruitgaven en kortingen: 1942-1963

Gedurende deze periode nam RKO de verantwoordelijkheid voor de algemene distributie op zich. De film onderging aanzienlijke bezuinigingen, vaak tegen de wensen van Disney. Een heruitgave uit 1969, op de markt gebracht als een psychedelische ervaring, begon de film echter winstgevend te maken.

De digitale revolutie: jaren tachtig en daarna

In 1982 werd de soundtrack van de film digitaal vernieuwd en in 1990 onderging Fantasia een twee jaar durende restauratie. Er zullen VHS- en dvd-edities volgen, die zijn plaats als tijdloze klassieker versterken.

Ontvangst en kritiek op fantasie: een meesterwerk dat verdeeldheid zaait

Fantasia, de revolutionaire animatiefilm uit 1940, markeerde een keerpunt in de geschiedenis van film en muziek. Bij de première in het Carthay Circle Theatre bevonden zich grote namen als Shirley Temple en Cecil B. DeMille in het publiek, een teken dat dit geen gewone film was. Edwin Schallert van de Los Angeles Times, die de première bijwoonde, noemde de film "ongelooflijk moedig", waarmee hij het daverende applaus benadrukte dat de zaal vulde. Maar niet iedereen was het met deze lof eens.

Applaus en kritiek

Isabel Morse Jones, muziekcriticus, prees de soundtrack en noemde het "een droom van een symfonieconcert". Peyton Boswell van Art Digest noemde het “een esthetische ervaring om nooit te vergeten.” Vanuit de klassieke muziekgemeenschap kwamen er echter afwijkende stemmen. Igor Stravinsky, de enige nog levende componist wiens muziek in Fantasia was opgenomen, had zware kritiek op de arrangementen en uitvoering van zijn werk. Andere muziekcritici, zoals Olin Downes van The New York Times, waardeerden weliswaar de geluidskwaliteit, maar ontdekten dat de film de originele partituren vernietigde of beschadigde.

Moderne gastvrijheid

Tientallen jaren na de release krijgt Fantasia nog steeds positieve recensies. Op Rotten Tomatoes heeft de film een ​​beoordeling van 95% op basis van 56 recensies, met een gemiddelde score van 8.6 op 10. Roger Ebert noemde het een film die "de grenzen verlegt van wat mogelijk is", terwijl het tijdschrift Empire er slechts twee gaf. sterren van de vijf, wat het discontinue karakter ervan onderstreept.

Prijzen en onderscheidingen

In 1940 werd Fantasia vijfde in de categorie Top Tien Films van de National Board of Review Awards en won ze een speciale prijs bij de New York Film Critics Circle Awards. De film werd in 1990 ook geselecteerd voor bewaring in de National Film Registry van de Verenigde Staten, een teken van het culturele en historische belang ervan.

Geschillen en juridische kwesties

Ondanks de lof kende de film een ​​aantal controverses. Mark S. Tutelman, een reclameagent uit Philadelphia, spande in 1939 een rechtszaak aan wegens inbreuk op het auteursrecht en beweerde dat het oorspronkelijke idee voor de film van hem kwam; de rechtszaak werd later afgewezen. De Philadelphia Orchestra Association spande in 1992 ook een rechtszaak aan tegen Disney wegens rechten op de verkoop van de film; de zaak werd in 1994 buitengerechtelijk afgehandeld.

Kortom, Fantasia blijft een mijlpaal in de wereld van film en muziek, ondanks controverses en tegenstrijdige meningen. Het is een film waarover de meningen verdeeld zijn, maar die ongetwijfeld een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de geschiedenis van de beeldende en audiokunst.

Technische details

Geregisseerd door

• Samuël Armstrong
• James Algar
• Bill Roberts
• Paul Satterfield
• Ben Scherpsteen
• David D.Hand
• Hamilton Luske
• Jim Handley
• Ford Beebe
• T. Hee
• Norman Ferguson
• Wilfred Jackson

Filmscript

• Joe Grant
• Dick Hoemer

Prodotto da

• Walt Disney
• Ben Scherpsteen

Geïnterpreteerd door

• Leopold Stokowski
• acht taylor

Verteld door

• acht taylor

Fotografie directeur

• James Wong Howe

Soundtrack

• Zie programma

Productie huis

• Walt Disney Productions

Gedistribueerd door

• RKO Radio Afbeeldingen

Einddatum

• November 13 1940

Duur

• 126 minuten

Land van productie

• de Verenigde Staten van Amerika

Originele taal

• inglese

Budget

• $ 2,28 miljoen

Kassabonnen

• Tussen $ 76,4 en $ 83,3 miljoen (Verenigde Staten en Canada)

Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Fantasia_(1940_film)