"Mary and the Mystery Garden" (Himitsu no Hanazono Anime) de animeserie uit de jaren 90

Ik geef toe dat ik er niet veel van verwachtte. Ik dacht dat ik voor de zoveelste ‘beleefde’ bewerking van een klassieker uit de kinderliteratuur stond, elegant verpakt en met weinig risico. En in plaats daarvan Himitsu no Hanazono – in het Italiaans Maria en de Tuin der Mysteriën, voor het eerst uitgezonden in Japan in 1991 en vervolgens op 13 augustus 1993 in Italië aangekomen op Italia 1 en via de klassieke lokale omroepen wist hij mij te verrassen met een verontrustende fijngevoeligheid en een emotionele ondertoon die rechtstreeks tot de harten spreekt van hen die bepaalde verhalen meer waardeerden om wat ze geheim hielden dan om wat ze openlijk vertelden.

Deze serie is een anime-bewerking van de roman De geheime tuin door Frances Hodgson Burnett, gepubliceerd in 1911. Het originele werk is al lang bekend als een verhaal over groei en innerlijke wedergeboorte, maar Japanse anime gaat verder: het legt de spirituele en melancholische dimensie ervan vast en transformeert het in een verhaal dat soms grenst aan psychologische gothic, maar toch een sprookjesachtige esthetiek behoudt.

Een verhaal over verborgen binnenruimtes

De serie volgt Mary, een eenzaam en gespannen meisje dat wees is geworden na een cholera-uitbraak in India en naar het sombere Engelse landgoed Misselthwaite Manor wordt verhuisd. Al vanaf de eerste afleveringen is het duidelijk dat het hier niet om het klassieke "kinderverhaal" gaat. De sfeer is zwaar, de kamers in de villa zijn koud en stil als graven en Mary is niet bepaald een meegaande hoofdpersoon: ze is chagrijnig, gesloten en soms onuitstaanbaar. En juist daarom is het verschrikkelijk waar.

Het verhaal speelt zich af op twee niveaus: de buitenwereld, decadent en mysterieus, en de innerlijke wereld, eveneens ontoegankelijk. De ‘geheime tuin’ wordt zo een levend symbool van het emotionele genezingsproces, een plek die verdrongen trauma’s weerspiegelt, maar ook het verborgen potentieel van ieder mens. Niets in dit verhaal is onmiddellijk: alles wordt langzaam, geduldig en met een zekere emotionele moed overwonnen.

Nostalgische esthetiek, stille regie

De visuele stijl van de anime is in lijn met de producties van Nippon Animation uit die tijd – en dat is niet toevallig: Maria en de Tuin der Mysteriën Het maakt deel uit van het beroemde “World Masterpiece Theater”, dat veel westerse klassiekers heeft omgezet in anime. Maar vergeleken met andere titels in de reeks is de toon hier donkerder, de lijnen minder zacht en de kleuren gedempter. De luchten zijn vaak grijs, het licht is scherp, de shots concentreren zich op ogenschijnlijk onbelangrijke details – een sleutelbos, een gekraak, een schaduw achter een gordijn – maar vol sfeer.

De regie is traag, en dat is opzettelijk: er is geen haast om iets te laten zien of uit te leggen. Het gebruik van stilte is met bijna filmische intelligentie gekalibreerd. In sommige sequenties ontbreekt de dialoog en wordt er enkel vertrouwd op de kracht van muziek en animatie. Dat lijkt vandaag de dag een gedurfde keuze, in een panorama van voortdurend 'pratende' producten.

Ingetogen dialogen, doordacht vertelritme

De dialogen zijn met mate geschreven en weerspiegelen de introverte aard van de hoofdpersonen. Er zijn geen briljante grappen of melodramatische monologen: elk woord heeft gewicht, elke zin heeft een moment, een ruimte. Het tempo is bewust laag gehouden en soms bijna meditatief. Dat kan verwarrend zijn voor kijkers die gewend zijn aan meer dynamische of direct bevredigende series. Maar wie deze traagheid weet te evenaren, ontdekt een zeldzame diepgang.

Mary, Colin en Dickon zijn geen ‘sympathieke’ personages in de klassieke zin van het woord: ze zijn gewond en transformeren langzaam, op een geloofwaardige manier. Verandering ontstaat niet door magie, maar door botsingen, confrontaties en emotionele weerstand. En dat maakt alles authentieker.

Een soundtrack die naar wind en herinnering ruikt

De muziek, gecomponeerd door Koichi Sakata, is een van de meest onderschatte sterke punten van de serie. Eenvoudige maar aangrijpende orkestrale thema's begeleiden de belangrijkste momenten, zonder dat ze ooit overheersen. Sommige terugkerende motieven lijken meer te fluisteren dan te spreken, wat bijdraagt ​​aan de creatie van een sfeer die tussen realiteit en droom hangt en die de gehele serie doordringt.

De Italiaanse nasynchronisatie is – zoals wel vaker bij producten uit de jaren 90 – verrassend ingetogen. De stemmen zijn niet overheersend, maar behouden een realistische en beheerste toon, waarmee ze de dubbelzinnigheid en emotionele spanning van de personages goed kunnen overbrengen.

Een volwassener werk dan het lijkt

Onder de oppervlakte van het verhaal over een klein meisje en een tuin, Maria en de Tuin der Mysteriën Er worden thema's aangekaart die ook voor volwassen kijkers relevant zijn: het verwerken van verdriet, depressie, emotionele verlating, de wens om gezien en gewaardeerd te worden. De tuin wordt een symbool van de geest: onbewerkt, gesloten, in eerste instantie beangstigend; vervolgens geleidelijk aan levendiger en vruchtbaarder, naarmate de personages (en de toeschouwer) het leren kennen en cultiveren.

Het is geen donkere serie, maar ook niet geruststellend: het is eerlijk en daarin schuilt de kracht. Er zijn geen grote climaxen of wendingen nodig om spannend te zijn. Hij neemt je discreet bij de hand en brengt je naar plekken waar je het niet verwacht.

Tra Heidi e Anne van het Groene Huis, maar stiller

In het kader van het Wereldmeesterwerk Theater, Maria en de Tuin der Mysteriën valt op door zijn verhalende minimalisme en introspectie. Als Heidi o Anne van het Groene Huis Omdat ze onmiddellijke empathie wilden, vraagt ​​Mary om volledig begrepen te worden. In zekere zin loopt het vooruit op de moderne smaak voor langzame, sfeervolle en intieme series.

Het is geen anime die "schreeuwt", en ook geen anime die koste wat kost wil veroveren. Maar juist daarom laat het een diepere indruk achter. In het huidige panorama, waar zelfs animatie voor kinderen steeds hectischer wordt, Maria en de Tuin der Mysteriën Het lijkt een kleine oase van stilte en betekenis.

Een serie om te bewaren

Ik betrapte mezelf erop dat ik er nog een paar dagen na het kijken over nadacht, net zoals je terugdenkt aan bepaalde momenten uit je jeugd waar je iets van hebt geleerd, zonder dat je dat ooit expliciet hebt gezegd. Maria en de Tuin der Mysteriën Het is een serie die je met volwassen ogen moet bekijken, met geduld en inlevingsvermogen. Het is geen visie voor alle tijden, maar het is er wel een die, als hij op het juiste moment komt, indruk kan maken.

Ik zou het aanraden aan iedereen die van animatie houdt die niet bang is om langzaam en diepgaand te zijn, en aan iedereen die nog steeds de innerlijke tuinen wil ontdekken die verborgen liggen tussen de stenen van gewoonte.

Personages

Mary Lennox – De gewonde wees die herboren wordt door het cultiveren van

Mary is niet het gebruikelijke ‘lieve’ meisje uit een coming-of-age-verhaal. Eigenlijk hielden we juist van haar omdat ze chagrijnig, afstandelijk en vijandig was. Mary groeide op in India, haar ouders waren ongeïnteresseerd en ze werd opgevoed door bedienden. Ze heeft nooit echt van haar ouders gehouden. Ze is emotioneel gezien een wrak. Als ze in Engeland aankomt, in het sombere landhuis van haar oom Archibald, is ze allesbehalve bereid om zich openlijk uit te spreken: ze oordeelt, ze weigert, ze barricadeert zichzelf.

Toch is het juist deze afsluiting die ons voorbereidt op het meest authentieke pad van de evolutie: Maria verandert niet door een zwaai met haar toverstaf, maar dankzij een langzaam en moeizaam proces van spiegelen met anderen – eerst Martha, dan Dick, ten slotte Colin en Camilla. Terwijl ze in de tuin werkt, leert Maria voor zichzelf te zorgen. Haar metamorfose is even stil als ontroerend.

Mina Tominaga heeft in de Japanse versie een dunne, nerveuze stem, terwijl Emanuela Pacotto haar in de Italiaanse versie iets tederder neerzet en zo de kwetsbare kant van het personage accentueert.

Martha Sowerby – De grote zus van het hart

Martha is misschien wel het meest opvallende personage uit de serie, en niet alleen omdat zij Mary's eerste echte menselijke contact met oprechte genegenheid vertegenwoordigt. Als tweede van twaalf kinderen draagt ​​ze de last van een hard leven op haar schouders, maar ze brengt ook een concrete en ontwapenende wijsheid met zich mee. Het is de brug tussen het kasteel en de heide, tussen de decadente aristocratie en het eenvoudige maar authentieke leven van zijn familie.

Dit is geen ‘komiek’ of een dienstfiguur. Martha is de warme verdediging tegen de kilheid van de Cravens en zij is degene die Mary met geduld en vastberadenheid laat kennismaken met de waarde van werk, van menselijk contact en van mededogen. Marina Massironi weet in de Italiaanse nasynchronisatie de moederlijke kracht en liefdevolle ironie van dit ogenschijnlijk bijpersonage over te brengen.

Dick Sowerby – Het wilde kind dat naar de natuur luistert

Dick is de echo van de ‘goede wilde’ in de negentiende-eeuwse verbeelding, maar dan animistisch geïnterpreteerd: hij communiceert met dieren, voelt de aarde onder zijn handen, weet waar de eerste sneeuwklokjes zullen bloeien. Hij is niet alleen de jongen die Maria helpt in de tuin: hij is het levende symbool van mogelijke harmonie, van leven dat kan genezen.

Voor hem is de natuur geen achtergrond, maar een taal. Zijn seculiere spiritualiteit maakt hem een ​​uniek personage binnen de serie. Dick is de broer die Mary nooit heeft gehad, de bemiddelaar tussen de gewonde wereld van de volwassenen en de stille kracht van de herboren natuur. Mayumi Tanaka en Davide Garbolino weten Dick in beide versies een zachte vitaliteit te geven, zonder enige pretentie.

Colin Craven – De prins, gevangene van zijn eigen lichaam

Als Maria het zaad is dat in de grond van wedergeboorte is geplant, dan is Colin de scheut die nog moet beslissen of hij wil leven. Colin ligt verlamd in zijn bed, ervan overtuigd dat hij een last is. Hij weerspiegelt een generatie die is opgevoed met angst en schuldgevoel. Zijn overtuiging dat zijn vader hem haat en zijn onbewuste keuze om zichzelf te ‘straffen’ door te voorkomen dat hij geneest, maken zijn figuur krachtig en tragisch modern.

Colin is niet aardig, maar het is waar. Zijn driftbuien, zijn hysterische kwetsbaarheid en zijn behoefte aan liefde worden op een verrassend psychologisch realisme weergegeven. Zijn verandering vindt niet plaats door magische verdienste, maar door de ontdekking van een verdrongen verleden en oprechte vriendschap. Stefano Dondi geeft hem in de Italiaanse nasynchronisatie een zwakke stem, maar is altijd op het punt van breken of exploderen: perfect.

Camilla – De verbannen heks en de herinnering aan trauma

Het meest raadselachtige en fascinerende personage in de serie is ongetwijfeld Camilla. Ze wordt door het dorp een ‘heks’ genoemd en leeft in de marge als de bewaker van eeuwenoude en ongemakkelijke kennis. Camilla, voormalig hofdame van wijlen Lilias Craven, draagster van herinneringen en wonden, is het duistere hart van de serie: zij is degene die weet, die zich herinnert, die onterecht werd veroordeeld en om die reden gevangene bleef van een verleden dat niemand onder ogen wil zien.

Hij is geen geruststellende figuur: hij is een waarschuwing. Haar isolement getuigt van vooroordelen, van gemarginaliseerde vrouwen, van verborgen pijn. Fumi Hirano en Maddalena Vadacca geven haar een hypnotiserende en ijle stem, perfect voor een personage dat zich beweegt tussen mythe en realiteit.

Lilias Craven – De geest die elke stilte achtervolgt

Ook al sterft ze voordat het verhaal begint, toch is Lilias het personage dat boven elke scène zweeft. Afwezige moeder, geliefde echtgenote, slachtoffer van een mysterieus ongeluk in de tuin: zij is de emotionele knoop die het kasteel en al zijn bewoners blokkeert. Zijn dood is de oorspronkelijke wond waaruit alle pijn ontstaat. Camilla probeert zijn stilzwijgen te doorbreken. En haar herinnering, bewaard in de tuin, is wat Mary en Colin moeten bevrijden om te kunnen groeien.

Lilias spreekt nooit, maar ze is overal. Het is een onuitgesproken trauma dat alleen door zorg (voor de tuin en voor jezelf) kan worden omgezet in een vredige herinnering.