Jane en Micci – De animeserie uit 1971
Het is merkwaardig hoe bepaalde titels, die ogenschijnlijk onbelangrijk zijn in de geschiedenis van de Japanse animatie, erin slagen een kleine cultus van fans te veroveren: “Jane and Micci” is zo’n geval. Enerzijds kon de serie niet profiteren van de enorme mediahype die andere hedendaagse series wel hebben, anderzijds wist de serie wel een eigen identiteit te creëren die op de een of andere manier in het geheugen van de volgers gegrift bleef. Het is niet een titel die je vaak zult tegenkomen, maar op nostalgische forums of onder fans van 'verborgen schatten' van animatie, duikt hij af en toe op als een oude foto, een beetje versleten maar nog steeds vol charme. In Italië werd de animeserie uitgezonden in 1983 op diverse lokale televisiezenders.
Vanuit een verhalend oogpunt zijn de klassieke ingrediënten van Japanse producties uit de jaren zeventig en tachtig aanwezig: avontuur, vriendschap, momenten uit het dagelijkse leven die zich vermengen met buitengewone gebeurtenissen, in een vaak wankel evenwicht tussen ironie en sentiment. “Jane en Micci” – al uit de titel – suggereert een sterke band tussen de twee hoofdpersonen, en in feite ontwikkelt de serie zich rond hun persoonlijke groei, met de gebruikelijke onderliggende morele les die typerend was voor die periode. Wij zijn echter van mening dat de moraal van "doe het juiste" niet voldoende is om een tekenfilm memorabel te maken: hier komt de stijl waarmee conflicten, grappen, triomfen en nederlagen worden gepresenteerd om de hoek kijken.
Visueel gezien is het het product van de fase waarin traditionele animatie, nog steeds gemaakt met celluloid en verf, erop gericht was om actiescènes vloeiender te maken en het kleurenpalet te verrijken. We zijn nog ver verwijderd van de digitale precisie of de glanzende filters van vandaag, maar er zit een voelbare warmte in de licht onvolmaakte contouren, in de kleurovergangen, een ‘menselijke’ look die veel fans missen. Studio's als Toei Animation experimenteerden al met nieuwe benaderingen en in het kielzog van grote meesters (van Hayao Miyazaki tot Leiji Matsumoto) zochten zelfs 'kleine' series naar een persoonlijk tintje: 'Jane and Micci' is daarop geen uitzondering en integreert hier en daar ongebruikelijke kleurkeuzes of achtergronden met bijna sprookjesachtige tinten. Het is misschien geen algeheel artistiek hoogstandje, maar het heeft een esthetiek die het voor het geoefende oog herkenbaar maakt.
Vanuit cultureel oogpunt bevinden we ons in een context waarin anime zich internationaal begint te verspreiden. En “Jane and Micci” is een voorbeeld van hoe producties die oorspronkelijk bedoeld waren voor de Japanse markt, vervolgens in Europa werden gedistribueerd, met soms onvoorspelbare nasynchronisatie en bewerkingen die bezuinigingen of veranderingen met zich meebrachten. Zelfs vandaag de dag zijn er nog steeds verschillen tussen de originele versie en de versie die in andere landen wordt uitgezonden en die discussie onder fans op speciale fora veroorzaken: censuur van scènes die te heftig worden geacht, naamsveranderingen en muziek die is aangepast aan de westerse smaak. Goed of fout? Het is moeilijk om een eenduidig antwoord te geven, omdat aanpassing altijd een evenwichtsoefening is tussen getrouwheid en bruikbaarheid.
Uiteindelijk blijft “Jane and Micci” een uniek stuk in de geschiedenis van Japanse animatie die naar Europa is geïmporteerd. Hij heeft nooit beweerd dat hij een revolutie teweeg heeft gebracht in het medium, maar hij heeft wel in een periode van grote creativiteit geleefd, waarbij hij de luchthartigheid en sentimentele nuances met zich meebracht die kenmerkend waren voor veel werken uit die tijd. Wat is zijn ware nalatenschap? Misschien is het gewoon het vermogen om bij degenen die het hebben gezien een nostalgische glimlach op te roepen en om nieuwe kijkers te intrigeren op zoek naar enigszins vergeten pareltjes. En in een zee van remakes, reboots en eindeloze saga's, zit er iets poëtisch in het herinneren aan een tekenfilm als deze, bijna alsof het een geheim is dat wordt gefluisterd door oude fans die op zoek zijn naar kleine pareltjes om te herontdekken. Wie weet, misschien praten we ooit nog eens over “Jane en Micci” met het enthousiasme van de geweldige serie: en als dat nooit gebeurt, is het fijn dat het intact blijft, in die niche van kleine culten met een vintage smaak.
Jane en Micci's productie
Soms vergeten we hoezeer het maken van een anime een koorreis kan zijn, waarin elk element – van het originele verhaal tot de uiteindelijke nasynchronisatie – bijdraagt aan het creëren van de unieke sfeer van een serie. “Jane en Micci”, ook bekend als “Sasurai” of “Wat een geheim!” in sommige edities is het een merkwaardig voorbeeld van deze productieve complexiteit. Voordat het een anime werd, kwam het verhaal tot leven op de pagina's van "Shōjo Comic" dankzij Keisuke Fujikawa (teksten) en Mayumi Suzuki (tekeningen), gepubliceerd door Shogakukan tussen augustus 2014 en 1970 en augustus van 1971. We hebben het hier over een shōjo-manga in vier delen, waarin dramatische tonen en muzikale ideeën worden gecombineerd: twee ingrediënten die misschien wat atypisch waren voor die tijd, maar die toch lezers (zowel mannen als vrouwen) konden boeien die op zoek zijn naar sterke emoties en een vleugje melodieuze magie.
De animatiefilm, die van 8 april tot en met 30 september 1971 werd uitgezonden op Fuji TV, werd toevertrouwd aan Mushi Production, een productiehuis dat nauw verbonden is met de nalatenschap van Osamu Tezuka. In de handen van deze studio vindt “Jane and Micci” een persoonlijke visuele identiteit, terwijl het toch binnen de technische canons van die tijd blijft: de 4:3-verhouding, de 24 minuten per aflevering, de celluloid-kleuring. Katsumi Hando verzorgt de vertelling over 26 afleveringen, terwijl Hideki Fuyuki de muziek verzorgt, waardoor bepaalde momenten een bijna theatraal tintje krijgen. En dan is er nog het werk aan de personages: Shinya Takahashi en Yoshikazu Yasuhiko definiëren de esthetische kenmerken en brengen de typische elegantie van shōjo over op het scherm, met dunne lijnen en bijzondere aandacht voor uiterlijk en houding.
Niet minder fascinerend is het verhaal van zijn aankomst in Italië. Uitgezonden op de lokale televisie in 1983De 26 afleveringen hebben dezelfde lengte als de oorspronkelijke film (24 minuten), maar de nasynchronisatie en bewerking zijn eerst door CRC en vervolgens door Merak Film uitgevoerd. Giovanni Brusatori was verantwoordelijk voor de nasynchronisatie van de eerste editie. Ook hierin zijn de typische compromissen uit die tijd nog duidelijk merkbaar: de overgang van de ene culturele context naar de andere vereiste onvermijdelijke aanpassingen of vereenvoudigingen. Dit leidde vaak tot discussies tussen de puristen van het origineel en degenen die juist meer toegankelijkheid voor het lokale publiek wensten.
Het is interessant om op te merken hoe “Jane and Micci”, ondanks dat ze een dramatische en muzikale ziel hebben, niet verzandt in al te sentimentele tonen. Er is eerder sprake van een delicaat evenwicht tussen emotionele spanningen en momenten van luchtigheid, het resultaat van de verwevenheid van de hand van Fujikawa, Suzuki en de inbreng van scenarioschrijvers als Shun'ichi Yukimuro. Deze mix van creativiteit en professionaliteit herinnert ons eraan dat achter elke anime een mozaïek van talenten en invloeden schuilgaat, en misschien ligt daarin wel de eeuwige charme ervan: in die meervoudigheid aan stemmen die, samengevoegd, “Jane and Micci” een unieke nuance geven tussen de vele titels uit de jaren zeventig. En zoals we weten, is het voor animatieliefhebbers juist leuk om deze nuances te ontdekken.
